پدربزرگها و مادربزرگها و پدران و مادران آنها را قابله‌هایی به دنیا می‌آوردند که شاید هیچ تخصص خاصی نداشتند اما کارشان را خوب بلد بودند. همین که قابله‌ها درس خواندند و ماما شدند، سر و کله متخصصان زنان و زایمان پیدا شد و همه چیز به دست و تیغ این گروه جدید افتاد، حالا ۵۰ هزار مامای کشور مانده‌اند با بیکاری و بی‌توجهی‌ها چه کنند؟ .................... هر سال نزدیک پانزدهم اردیبهشت‌ (روز ماما) که می‌رسیم همه به یاد مشکلات ماما می‌افتند و شعارهایی می دهند که تنها پس از چند روز یا به فراموشی سپرده می‌شود یا کمرنگ می‌شود فارغ از اینکه نادیده گرفته شدن این قشر طی چند دهه اخیر قصه دیروز و امروز نیست ........................ بیکاری چند ده هزار نفری ماماها، موازی کاری متخصصان زنان و زایمان و ماماها، عدم استفاده از ظرفیت و توانمندی این قشر، جا افتادن فرهنگ غلطی که «زنان بهتر است به متخصص زنان و زایمان مراجعه کنند تا یک ماما»، سوق دادن مادر باردار به سمت سزارین به جای زایمان طبیعی همه و همه سبب شده تا این قشر مهجور واقع شده و به نوعی کمتر دیده شوند . . .

جهت رویت متن كامل اين مطلب ٬ میتوانید بر روی کلمهء   ادامه متن در كادر زير کلیک فرمائید : 

متن کامل

پدربزرگها و مادربزرگها و پدران و مادران آنها را قابله‌هایی به دنیا می‌آوردند که شاید هیچ تخصص خاصی نداشتند اما کارشان را خوب بلد بودند. همین که قابله‌ها درس خواندند و ماما شدند، سر و کله متخصصان زنان و زایمان پیدا شد و همه چیز به دست و تیغ این گروه جدید افتاد، حالا ۵۰ هزار مامای کشور مانده‌اند با بیکاری و بی‌توجهی‌ها چه کنند؟

قابله هنوز نرسیده است. ناله‌های زن جوان فضای اتاق را پر کرده و همه نگرانند، هر کس به سویی می‌رود تا شاید کاری از پیش ببرد. قابله بالاخره از راه می‌رسد و اولین جمله‌ای که می‌گوید این است 2 تشت آب گرم و ملحفه تمیز آماده کنید. 

یک ساعتی می‌گذرد و صدای گریه نوزاد جای ناله‌های مادر را پر می‌کند. این صحنه تولد یک نوزاد و تلاش قابله‌های قدیم و ماماهای امروزی است. صحنه‌هایی که امروز با کمی تفاوت و اجرای شیوه‌های نوین‌ در بیمارستان‌ها تکرار می‌شود.

هر سال نزدیک پانزدهم اردیبهشت‌ (روز ماما) که می‌رسیم همه به یاد مشکلات ماما می‌افتند و شعارهایی می دهند که تنها پس از چند روز یا به فراموشی سپرده می‌شود یا کمرنگ می‌شود فارغ از اینکه نادیده گرفته شدن این قشر طی چند دهه اخیر قصه دیروز و امروز نیست.

بیکاری چند ده هزار نفری ماماها، موازی کاری متخصصان زنان و زایمان و ماماها، عدم استفاده از ظرفیت و توانمندی این قشر، جا افتادن فرهنگ غلطی که «زنان بهتر است به متخصص زنان و زایمان مراجعه کنند تا یک ماما»، سوق دادن مادر باردار به سمت سزارین به جای زایمان طبیعی همه و همه سبب شده تا این قشر مهجور واقع شده و به نوعی کمتر دیده شوند.

حاجیه جعفری، کارشناس ارشد آموزش‌ مامایی است. او 25 سال است که در شهرهای مختلف کشور خدمات مامایی را ارائه داده و اکنون مامای مسئول بیمارستان بهارلوست. 

او از مشکلات جامعه مامایی دستمزدهای کم، دیده‌نشدن‌ها، تداخل کاری با متخصص زنان و زایمان می‌گوید:‌ شاید من خوشبخت بوده‌ام، از ابتدای سال 65 شروع به کار کردم و در شهرهای همدان، مشهد و حدود 15 سال است که در بیمارستان بهارلو فعالیت می‌کنم. تمام این سالها در مرکزی که کار کردم زایمان بر عهده ماما بوده و متخصص در کنار ما، دقیقاً همان چیزی که استاندارد و قانون حرفه مامایی است.

یعنی ما زایمان طبیعی را انجام می‌دادیم و هر جا مشکلی به وجود می‌آمد متخصص زنان و زایمان به ما کمک می‌کرد به این شکل نبود که زایمان به ما داده نشود و حتی رزیدنت زنان و زایمان هم در کنار ماما حضور داشت اما زایمان طبیعی به عهده ماما بود.

جعفری می‌افزاید: حتی مراقبت‌های دوران بارداری هم بر عهده ماست و از سال 84 که حق زایمان به قشر مامایی تعلق گرفت، از همان ابتدا حق زایمان را دریافت کردیم.

قبلاً هفته‌ای 48 ساعت کار می کردیم الان 34 ساعت

وی در مورد ساعت کاری می‌گوید: ساعت کاری ماماها زیاد بود ولی با اجرای قانون ارتقای بهره‌وری همپای پرستاران ساعت کاری ماماها کم و مابه‌التفاوت آن محاسبه و پرداخت شد. قبلاً 47 تا 48 ساعت در هفته کار می‌کردیم و الان چیزی حدود 34 ساعت در هفته است و برای افرادی که به صورت طرحی وارد سیستم می‌شوند نهایت تا 38 ساعت در هفته کار می‌کنند.

ماماهای بیکار را می‌توان جذب بخش‌های دیگر کرد

وی تنها مشکل لاینحل ماماها را ایجاد شغل برای ماماهای بیکار عنوان می‌کند می‌گوید: ما مامای بیکار زیاد داریم و اگر این ماماها جذب برخی قسمت‌ها مانند بخش بعد از زایمان یا بخش نوزادان شوند زمینه جذب ماماها ایجاد می‌شود و هم بخش‌های بیمارستانی از این افراد بهره می‌برند.

وی تاکید می‌کند: الان 100 ماما برای همکاری با بیمارستان بهارلو درخواست داد‌‌ه‌اند اما ما مجوزی برای جذب این افراد نداریم ولی زمینه جذب این افراد در بخش پس از زایمان و نوزادان وجود دارد. حتی مترون بیمارستان در نظر داشت در اتاق عمل از ماما استفاده کند که دانشگاه علوم پزشکی اجازه این کار را نداد که اگر این اتفاق بیفتد هم ماماهای بیکار جذب می‌شوند و هم مشکل کمبود پرستار حل می‌شود.

نفیسه شکرانیان، کارشناس ارشد مامایی از جمله افراد فعال قشر مامایی وجوان است و چند سالی بیش نیست که وارد ااین حرفه شده است.

او می‌گوید:‌ این روزها برای ماماها بازار کاری وجود ندارد و اکثر ماماها بیکارند و اگر مامایی هم شانس بیاورد و استخدام شود تازه وقتی وارد بیمارستان می‌شود با مشکل تداخل کاری با متخصصان زنان و زایمان، دستمزدهای پائین و ساعت کاری زیاد مواجه می‌شود.

شکرانیان خاطرنشان می‌کند: جذب دانشجو در دانشگاه‌ها در رشته مامایی باید کمتر شود مخصوصاً دانشگاه‌های بین‌المللی که علاوه بر دانشگاه آزاد دانشجو جذب می‌کنند و خروجی ماما زیاد می‌شود.

آرزوی همه ماماها جدا شدن زایمان طبیعی از حیطه کار متخصصان زنان است

وی تداخل کاری با رزیدنت‌های زنان و زایمان را آفت آموزش‌های عملی در بیمارستان‌های آموزشی می‌داند و می گوید: ماماها 70 درصد اطلاعات خود را به صورت تئوریک در دانشگاه‌ها آموزش می‌بینند اما 30 درصد آموزش عملی آنها در بیمارستانها آن طور که باید اجرا نمی‌شود چون در بیمارستان‌های دولتی رزیدنت‌های زنان و زایمان و ماماها در کنار هم حضور دارند و زیاد به ماماها اجازه ورود کار نمی‌دهند.در  نتیجه بعد از فارغ التحصیلی تازه باید یکسری مسائل را از همکاران یاد بگیرد.

این کارشناس ارشد مامایی تاکید می‌کند: آرزوی همه ماماهاست که زایمان طبیعی از حیطه کار متخصص زنان و زایمان جدا شود و زمینه کار به وجود می‌آورد.

البته برخی فرهنگ های من درآوردی که معلوم نیست یک مرتبه از کجا مد می‌شوند نیز در استفاده از این قشر بی‌تاثیر نیست. برخی بر این باورند که انجام زایمان طبیعی به دست یک متخصص زنان و زایمان «کلاس داره» و وقتی در جمع برخی مادران امروزی می‌نشینی انجام زایمان به روش سزارین را چون کاری لوکس می دانند که انگار مخصوص آنهایی که دستشان به دهانشان می‌رسد؛ به آن پز می‌دهند.

اما این فرهنگ نادرستی است که شاید گروهی از پزشکان متخصص زنان و زایمان که اتفاقاً پولهایی خوبی هم برای سزارین می گیرند،رواج داده‌اند. استانداردهای جهانی می گوید حداکثر 15درصد زایمانها آن هم در صورت ضرورت باید به طریق سزارین( رستم زایی) انجام شود در حالی که به خاطر رواج این فرهنگ اشتباه بیش از 60 درصد زایمانها در کشور ما به این طریق انجام می شود که البته آسیبهای زیادی هم برای مادر و هم به خصوص برای سلامت نسل آینده دارد. 

این مسائل را از ناهید خداکرمی، رئیس انجمن علمی مامایی ایران می‌پرسیم می‌گوید: بیکاری ماماها،تداخل کاری ، تحت پوشش قرار نگرفتن بیمه ها همه یک روی سکه است اما آنچه بیشتر جامعه را به درد می آورد بداخلاقی هایی است که در بیمارستانهای دولتی رخ می دهد. مسائل ناگفته‌ای که شاید مردم عادی کمتر به آن توجه کرده باشند.

ماما بچه را به دنیا می‌آورد اما به اسم پزشک تمام می‌شود

وی می‌گوید: در بسیاری از مراکز درمانی دولتی چون بحث خودگردانی بیمارستانها مطرح است و تعرفه زایمان طبیعی که توسط ماما انجام می‌شود یک چهارم تعرفه زایمان طبیعی است که توسط متخصص زنان و زایمان صورت می‌گیرد از این رو اغلب این مراکز علی‌رغم اینکه زایمان توسط ماما صورت می‌گیرد ترجیح می‌دهند مهر متخصص زنان و زایمان شیفت در پرونده فرد درج شود تا تعرفه پزشک متخصص از بیمه اخذ شود.

وی ادامه می‌دهد: با این کار هم درآمد پزشک بالا می‌رود و هم عایدی بیمارستان بیشتر است و مامایی که زایمان طبیعی را انجام داده فقط 15 درصد تعرفه زایمان طبیعی را می‌گیرد که این کار یک بداخلاقی است و پسندیده کشور ما نیست.

تنها کشوری هستیم که 2 تعرفه زایمان طبیعی داریم

خداکرمی اذعان می‌دارد: جدای از همه اینها با این کار هزینه اضافی هم به پای بیمار و هم به پای سازمان بیمه‌گذار نوشته می‌شود و جالب اینجاست که ما تنها کشوری هستیم که دوگونه تعرفه زایمان طبیعی داریم و همه جای دنیا چه ماما و چه متخصص زنان و زایمان برای انجام زایمان طبیعی یک دستمزد می‌گیرند. در حالی که در کشور ما تعرفه ماما 5K و تعرفه متخصص زنان و زایمان برای زایمان طبیعی 21K است.

فاطمه زعفرانی، مشاور وزیر بهداشت در امور مامایی نیز در مورد پوشش ندادن نسخه‌های ماماها از سوی بیمه‌ها گفت: تا 2 سال پیش شرح وظیفه ماماها در نسخه نویسی مشخص نبود و بیمه‌ها هم به همین دلیل با ماماها قرارداد نمی بستند ولی از 2 سال پیش این شرح وظیفه مصوب شده که حدود اختیارات کارشناس مامایی و کارشناس ارشد مامایی معلوم است. 

به گفته وی وزارت بهداشت برای پیگیری این مسئله جلسات مداومی را با کارشناسان شورای عالی بیمه برگزار کرده و در نهایت تصمیم گرفته شد وزارت بهداشت یک پروتکل نظارتی و یک فرم انعقاد قرارداد تهیه کند که این کار با همکاری و همفکری دانشگاه‌های علوم پزشکی انجام شد و الان در دبیرخانه شورای عالی بیمه موجود است و باید در جلسه شورای عالی بیمه مصوب شود.

زعفرانی در مورد تداخل کاری رزیدنت‌های زنان و زایمان و مامایی در بیمارستان آموزشی گفت: در بیمارستان‌های آموزشی گروه‌های مختلف برای آموزش از جمله ماماهای تازه فارغ التحصیل یا رزیدنت زنان و زایمان حضور می‌یابند و ما باید زایمان طبیعی را در بیمارستان‌های آموزشی ساماندهی کنیم.

منبع: فارس