بیمارستان در تعریف عمومی ، مکانی است که بیماران در آنجا مورد درمان قرار گرفته و بهبود می یابند اما طولانی شدن مدت بستری این بیماران و استفاده از انواع دستگاه های نگهدارنده و تهاجمی موجب بروز بیماری و عفونت ثانویه در برخی بیماران می شود.

برخی از عفونت ها نیز پس از عمل های جراحی و به دنبال استفاده از ابزار غیربهداشتی در بیماران ایجاد می شود.

به گفته کارشناسان بهداشتی، علایم عفونت های بیمارستانی بطورمعمول پس از 72 ساعت از مصرف تجهیزات غیراستاندارد آشکار می شود که منجر به افزایش هزینه های درمانی و حتی در برخی موارد منجر به مرگ و میر می شود.

عفونت بیمارستانی علاوه برافزایش روزهای بستری بیمار در بیمارستان و بالا بردن هزینه های درمانی به ویژه تامین داروهای آنتی بیوتیک، خدمات آزمایشگاهی و تعدد معاینات بالینی پزشکی حین بستری موجب می شود تا فرد از خانواده و محیط کار فاصله گرفته و پیامدهای خاص خود را ایجاد کند.

اگرچه آمار دقیقی از میزان عفونت های بیمارستانی در کشور وجود ندارد اما به گفته کارشناسان ذیربط، درصد قابل توجهی از عفونت های بعد از عمل جراحی ناشی از عدم استفاده از وسایل یکبار مصرف مربوط به جراحی های ارتوپدی، جراحی های عمومی و عفونت های پوستی در بیماران دچار سوختگی است.

حدود 86 درصد عوامل بیماریزا در مراکز درمانی از نوع باکتریایی، 9 درصد آن از نوع قارچی و بقیه عفونت ها از نوع ویروسی هستند.

علاوه بر آموزش و رعایت نکات بهداشتی ، بهره گیری از وسایل یکبار مصرف نقش تعیین کننده ای در پیشگیری و کنترل عفونت های بیمارستانی دارد.



**نقش استفاده از البسه یکبار مصرف در کاهش عفونت بیمارستانی

ˈعبدالصمد جعفریˈ کارشناس تجهیزات پزشکی در این باره به خبرنگار ایرنا می گوید: لباس های جراحی باید از جنس منسوجات نبافته و فاقد تار و پود موسوم به نان ووون (Non woven) باشند.

وی با اشاره به ایجاد صنعت لباس های یکبار مصرف بیمارستانی در کشور از سال 78، می افزاید: لباس های یکبار مصرف اتاق عمل، انواع گان های (نوعی روپوش) جراحی، شان ها (پارچه هایی که هنگام جراحی ، بیماررا با آن می پوشانند)وهر آنچه که با خون و قسمت های مختلف بدن بیماران ، کادر درمانی یا ابزارهای جراحی در تماس هستند باید یکبارمصرف باشند.

این کارشناس تجهیزات پزشکی ادامه می دهد : چون در ساختار این منسوجات از تار و پود استفاده نشده از ضریب بهداشتی بالاتری نسبت به پارچه های بافته شده برخوردار است.

جعفری می گوید: منافذ موجود بین تار و پود پارچه های بافته شده ، یکی از اصلی ترین مراکز تجمع آلودگی و عفونت محسوب می شوند که معمولا با شسته شدن و در برخی موارد حتی با ضدعفونی کردن نیز پاک نمی شوند.

وی می افزاید:تحقیقات میکروبیولوژیکی روی پارچه های بیمارستانی شسته شده و ضدعفونی شده نشان داده است که این پارجه مملو از میکروب هستند.

این کارشناس تجهزات پزشکی اضافه می کند: بررسی ها نشان داده است که گاهی ،دوران بستری بیماران به دلیل عفونت های بیمارستانی از یک تا شش ماه افزایش پیدا کرده است.

جعفری به تحقیقات میدانی انجام شده در این زمینه در بیمارستان شهدای تبریز پس از جایگزینی بسته های جراحی یکبار مصرف استریل با بسته های پارچه ای اشاره کرد و گفت: پس از این اقدام، دیگر حتی با یک مورد عفونت بعد از عمل نیز در این بیمارستان مشاهده نشد.

وی ، کاهش هزینه های شست و شو، پرسنل و تاسیسات را از دیگر مزایای استفاده از البسه جراحی یک بار مصرف عنوان می کند و می افزاید: همچنین به دلیل عدم استفاده از مواد شیمیایی و شوینده در این البسه، مشکلات آلرژی و حساسیت برای بیماران سوختگی، ریوی و نوزادان کم وزن به وجود نخواهد آمد.

جعفری که دبیر پیشین انجمن تولیدکنندگان تجهیزات پزشکی نیز بوده است با اشاره به تولید انواع البسه جراحی یکبار مصرف در کشور می گوید : متاسفانه تعداد قابل توجهی تولید کننده تجهیزات پزشکی فاقد پروانه فعالیت و مجوز از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و وزارت صنایع، به صورت غیرمجاز و زیرپله ای در گوشه و کنار کشور مشغول تولید محصولات در شرایطی کاملا غیر بهداشتی و غیر استاندارد هستند.

به گفته جعفری ، نظارت موثری از سوی سازمانهای مسوول بر عملکرد این تولید کنندگان و همچنین بر عملکرد بیمارستانها و مراکز درمانی در زمینه خرید ملزومات مورد نیازشان وجود ندارد.

وی تاکید می کند :این امر علاوه بر ایجاد اختلال اساسی در روند فعالیت تولید کنندگان دارای مجوز و استاندارد می تواند تهدیدی جدی برای سلامت بیماران وحوزه بهداشت و سلامت کشور باشد.



**60 درصد عفونت های بیمارستانی قابل پیشگیری است

عضو کمیته کشوری کنترل عفونت های بیمارستانی در این باره به خبرنگار ایرنا می گوید: 50 تا 60 درصد عفونت های بیمارستانی با انجام اقدامات بهداشتی ، قابل پیشگیری هستند.

ˈشیرین افهمیˈ افزود: اقدامات درمانی تهاجمی مانند کارگذاری سوندهای ادراری یا لوله های مجاری هوایی، احتمال ابتلای افراد بستری در بیمارستان را به عفونت، افزایش می دهد.

وی ادامه داد: از این رو، به محض آنکه کاربرد این دستگاه ها دیگر برای بیمار ضرورتی نداشته باشد، باید آنها را از بدن بیمار خارج کرد و پزشکان و پرستاران باید تا حد امکان از انجام اقدامات درمانی تهاجمی خودداری کنند.

این متخصص بیماری های عفونی و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران خاطرنشان کرد برای پیشگیری از ابتلا به عفونت های بیمارستانی باید طول اقامت بیماران در بیمارستان به حداقل برسد.

افهمی به دست اندرکاران شاغل در بیمارستان ها توصیه کرد برای به حداقل رساندن عفونت های بیمارستانی از دستکش و ماسک استفاده کنند تا هم خود وهم بیمار دچار مشکل نشوند.

وی تاکید کرد: رعایت بهداشت دست کارکنان بیمارستان ها از مهم ترین اصول پیشگیری از عفونت های بیمارستانی به شمار می رود.

افهمی یادآور شد :همچنین گندزدایی و تمیز کردن محیط و تجهیزات نقش موثری در پیشگیری از بروز عفونت های بیمارستانی دارد.

به نظر می رسد نظارت بر تولید و خرید البسه یک بار مصرف جراحی در مراکز درمانی، گندزدایی محیط مراکز درمانی، استفاده از البسه یک بار مصرف از سوی پرسنل پزشکی ، رعایت بهداشت فردی و همچنین تدوین مقررات و برنامه های آموزشی برای کنترل عفونت و ارزیابی و نظارت بر اجرای مقررات وضع شده در مراکز درمانی می تواند آمار عفونت های بیمارستانی در کشور را تاحد چشمگیری کاهش دهد.

-------------------------------------------------

پایان