رييس سازمان حفاظت محيط زيست: روزانه 80 تن زباله خطرناک در تهران توليد مي شود
" محمد جواد محمدي زاده" معاون رييس جمهور و رييس سازمان حفاظت محيط زيست در جلسه کميته ملي مديريت پسماند با اشاره به عدم تطابق گزارش هاي محيط زيست و وزارت بهداشت در خصوص وضعيت پسماندهاي پزشکي در کشور افزود: روزانه هفت هزار و 500 تن زباله در بيمارستان هاي تهران توليد مي شود که تنها 80 تن آن خطرناک است.
وي با اشاره به اينکه ممکن است اين ميزان ناچيز باشد ولي چون بيماري زا هستند خطر بيشتري براي سلامت جامعه محسوب مي شوند، تصريح کرد: زباله‌هاي بيمارستاني در حقيقت به لحاظ ميزان و کميت اهميتي ندارند اما از نظر کيفيت حايز اهميت هستند.
محمدي زاده اظهار داشت: بخش وسيعي از بيمارستانهاي دولتي و خصوصي همچنين حدود 40 هزار مطب و کلينيک پزشکي مختلف در کشور مواد خطرناک ناشي از فعاليت خود را با زباله‌هاي عادي دفع مي‌کنند، که اين کار موضوع را پيچيده کرده است.
وي با اشاره به اينکه تفکيک زباله از مبدا درخصوص زباله‌هاي بيمارستاني انجام نمي‌شود،با انتقاد از عملکرد برخي مراکز درماني يادآور شد: تعدادي از بيمارستانها زباله‌هاي اتاق عمل را براحتي با زباله‌هاي آشپزخانه ادغام کرده و حتي اجازه جداسازي را به خود نمي دهند.
معاون رييس جمهور گفت: اطمينان ندارم در بيمارستانهاي کشور موضوع جداسازي زباله ها رعايت شود.
وي با اشاره به اينکه بين گزارش تهيه شده توسط دفتر آب و خاک سازمان محيط زيست و گزارش وزارت بهداشت فاصله زيادي وجود دارد ، تاکيد کرد: بايد ظرف حداکثر يک هفته گزارش واقعي از اين وضعيت تهيه شود تا براي شناخت درد و درمان از اين گزارشها بهره بگيريم.
رييس سازمان حفاظت محيط زيست گفت: براي اينکه مدل مشخص و واحدي براي دفن و امحا زباله‌هاي بيمارستاني داشته باشيم که مورد قبول همه دستگاه‌ها باشد بايد به تئوري مشترکي براي پسماندهاي پزشکي برسيم.
محمدي زاده در خصوص وضعيت پسماندهاي پزشکي تهران هم اظهار داشت: در تهران بايد تيم خاصي براي اين مساله در نظر گرفته شود و تلاش کنيم وزارت کشور از محل ارزش افزوده به شهرداري‌ها و دهياري‌ها بودجه اي براي اجراي پروژه‌هاي زيست محيطي اختصاص دهد.
محمديزاده از شهرداري ها خواست در صورت تحقق اين موضوع اين مساله را مديريت کنند تا اين بودجه به پروژه‌هاي خاص زيست محيطي اختصاص داده شود.
وي گفت: بيمارستانها نيز براساس درآمدهايي که دارند بايد بخشي از آن را صرف دفع بهداشتي پسماندهاي خود کنند.
وي يادآور شد: بايد فکري براي حمل و نقل زباله‌هاي پزشکي هم کرد چون معمولا اين زباله‌ها با وسايل غير مطمئن حمل مي‌شوند و شيرابه آن پس از زمان حرکت در همه مسير پخش ميشود.
محمديزاده پيشنهاد داد براي دفن زباله‌هاي خطرناک بيمارستاني مرکز زباله‌سوزي در تهران ايجاد شود.
معاون رييس جمهور و رييس سازمان محيط زيست در خصوص تامين منابع مالي براي دفع بهداشتي پسماندهاي پزشکي خاطر نشان کرد: در اين زمينه مي‌توان از وجود سرمايه‌گذار بخش خصوصي بهره مند شد.
وي با اشاره به اينکه بخش ديگري از مشکلات اين حوزه را مي‌توان از طريق اعتبارات وزارت بهداشت و درمان حل کرد، افزود: براي اين کار لازم است معاونت برنامه‌ريزي رياست جمهوري زمينه تخصيص اعتبارات لازم را فراهم کند.
مراكز امحاي بهداشتي زباله‌هاي بيمارستاني در حاشيه شهرها ايجاد مي‌شوند
وزير بهداشت گفت: بر اساس دستورالعملي كه به بيمارستانها ابلاغ كرده‌ايم هر چند بيمارستان با تجميع منابع خود دستگاه امحاي زباله بيمارستاني خريداري كرده و در حاشيه شهرها نصب و راه‌اندازي مي‌كنند.
مرضيه وحيد دستجردي افزود: براي رفع مشكل زباله هاي بيمارستاني كاري كه كرديم اين است كه به تمام بيمارستانها توصيه كرديم كه اين زباله ها تفكيك كنند و دستورالعمل امحاي بهداشتي زباله را كه ابلاغ شده است اجرا كنند و بر اين اساس توصيه كرديم كه هر چند بيمارستان با هم يك دستگاه امحاي زباله داشته باشند و در شهرهايي كه خيلي بزرگ نيست و در مكاني كه امكانش هست در حاشيه شهر اين دستگاه ها را راه اندازي و به صورت مشترك استفاده كنند تا فقط هزينه حمل و نقل اين زباله‌ها را داشته باشند.
وي ادامه داد: با اجراي اين كار در واقع در شهرهاي كوچكتر يك دستگاه امحاي بهداشتي مركزي براي زباله‌هاي بيمارستاني خواهيم داشت كه البته اجراي اين كار با همكاري شهرداري‌ها انجام ميشود.
وزير بهداشت گفت: ولي در شهرهاي بزرگي مانند تهران با توجه به وسعت كلانشهرها بايد كاري كنيم كه هر چند بيمارستان با هم در يك محل مشخص اين كار را انجام دهند و دستگاه امحاي بهداشتي زباله بيمارستاني را در محل مشخصي كه با همكاري هم تعيين مي‌كنند داشته باشند.
وي افزود: در جلسه اي هم كه با مديران عامل بيمارستانهاي خصوصي داشتيم قرار شد آنها هم مانند بيمارستانهاي دولتي اين دستورالعمل را اجرا كنند و به صورت مشترك هر چند بيمارستان با هم يك دستگاه امحاي بهداشتي زباله هاي بيمارستاني را داشته باشند.
پيش از اين كامران باقري لنكراني، وزير وقت بهداشت در مرداد امسال گفته بود: حداكثر 15درصد زباله‌هاي بيمارستاني عفوني هستند كه در بيش از 80درصد موارد جداسازي و به صورت بهداشتي امحا مي‌شوند، پيشنهاد ايجاد زباله سوز مركزي در تهران مورد تأييد نيست اما مشكل دفع زباله‌هاي پزشكي مطب‌ها و داروخانه‌ها هنوزحل نشده است.
وي افزود: آيين نامه و ضوابط دفع بهداشتي زباله‌هاي بيمارستاني به تمام مراكز بهداشتي و درماني كشور ابلاغ شده و بر اين اساس شركت‌هاي خصوصي دفع بهداشتي زباله با استفاده از دستگاه‌هاي غير سوز ايجاد شده است.
وي افزود: بين 80 تا 90 درصد زباله‌هاي عفوني و پزشكي در مراكز بهداشتي و درماني تفكيك و به صورت جداگانه امحا مي‌شوند و از اين نظر پيشرفت‌هاي بي‌سابقه‌اي طي 4 سال گذشته اتفاق افتاده است. مشكل اصلي اكنون زباله مطب‌ها و زباله‌هاي برخي داروخانه‌هايي است كه داروهاي خاصي مي‌سازند كه اميدواريم با فعال شدن شركت‌هاي خصوصي امحاي زباله با دستگاه‌هاي سيار غير سوز امكان دفع استاندارد زباله‌هاي اين مراكز نيز به زودي فراهم شود.
وي ادامه داد: چالشي كه گهگاه در بحث زباله‌هاي بيمارستاني مطرح ميشود، تلاش كساني است كه از طريق شهرداري به دنبال ايجاد يك زباله سوز مركزي در تهران هستند، از نظر وزارت بهداشت چنين اقدامي دستگاه و شرايط استاندارد را ندارد و خطرناك است و به همين علت وزارت بهداشت همواره با اين پيشنهاد مخالفت كرده و اجازه آن را نداده است.
روزانه 70 تن زباله بيمارستاني در تهران توليد ميشود. اين در حالي است كه چند روز پيش، سروش مدبري، مدير دفتر آب و خاك سازمان محيط زيست گفت: ادعاي وزارت بهداشت مبني بر70 درصد موفقيت در زمينه اجراي ضوابط پسماندهاي پزشكي محال است و در شهر تهران فكر نمي‌كنم بيش از 25 درصد بيمارستانها ضوابط تفكيك زباله و پسماندهاي پزشكي را رعايت كنند.
وي درباره تهيه گزارش جامع و مشترك از سوي وزارت بهداشت و سازمان محيط زيست گفت: با توجه به اينكه گزارش ارائه شده از سوي وزارت بهداشت با گزارش محيط زيست بسيار فاصله داشت، مجدداً در حال بررسي گزارش پسماندهاي پزشكي هستيم.
وي در ادامه گفت: در گزارش محيط زيست، درباره وضعيت بيمارستانها از تك تك استان‌ها گزارش تهيه شده بود، حتي تعداد دقيق سيستم‌هاي اتوكلاو و زباله سوزها مشخص شده است.
مدير دفتر آب و خاك سازمان محيط زيست تصريح كرد: وزارت بهداشت به گزارش‌هايي استناد كرده كه در استان تهيه شده است، بدون شك استان‌ها نيز براي اينكه عملكردشان را خوب جلوه بدهند، گزارش‌هاي مثبت مي‌نويسند.
وي با بيان اينكه گزارش تهيه شده از سوي سازمان محيط زيست ميداني بوده است، تأكيد كرد: در حال حاضر براي تهيه گزارش جامع و دقيق از وضعيت زباله‌هاي پزشكي در تهران شروع مي‌كنيم و تك تك بيمارستانها مجدداً به همراه وزارت بهداشت بررسي ميشود.
مدبري با اشاره به اينكه تهيه گزارش درباره بيمارستانهاي كل كشور، كار بسيار سخت و دشواري است، اظهار داشت: شايد در طول يك ماه بتوانيم درباره وضعيت پسماندهاي پزشكي در استان تهران با وزارت بهداشت به نتيجه برسيم.
اما به گفته مصطفي غفاري، رئيس دفتر سلامت محيط و كار وزارت بهداشت در پاييز سال گذشته، بر اساس آيين‌نامه ابلاغي وزارت بهداشت، قرار بر اين شده كه بيمارستان‌هايي كه دستگاه بي‌خطرسازي زباله‌هاي عفوني ندارند، اين زباله‌ها را براي بي‌خطرسازي به شركت‌هاي خصوصي مي‌سپارند.
وي افزود: آيين‌نامه مديريت پسماندهاي بيمارستاني با هدف واگذاري بي‌خطرسازي زباله‌هاي بيمارستاني به شركت‌هاي خصوصي به تمام بيمارستانهاي كشور ابلاغ شد، بر اساس اين آيين نامه بيمارستان‌هايي كه خودشان دستگاه استريل سازي و بي‌خطرسازي زباله‌هاي بيمارستاني ندارند بايد با عقد قرارداد با شركت‌هاي خصوصي اين كار را به اين شركت‌ها بسپارند و به ازاي بي‌خطرسازي و عادي سازي هر كيلو زباله عفوني مبلغي را به عنوان تعرفه خدمات به شركت طرف قرارداد پرداخت كنند.
وي اضافه كرد: به اين ترتيب ديگر هيچ بيمارستاني بهانه‌اي براي دفع غير بهداشتي پسماندهاي عفوني ندارد و اگر سرمايه اوليه براي خريد دستگاه بي خطرسازي زباله عفوني نداشته باشد. مي‌توانند از طريق شركت‌هاي خصوصي امحاي زباله بيمارستاني كه از وزارت بهداشت مجوز دارند و تحت نظارت هستند اين خدمات را بخرند.
وي گفت: اقدامات اوليه براي فعال شدن شركت‌هاي خصوصي امحاي زباله انجام شده است و در زمان حاضر چند شركت مختلف كه خودشان وارد كننده و توليد كننده دستگاه‌هاي بي خطرسازي زباله‌هاي عفوني هستند، براي فعال شدن در اين عرصه اعلام آمادگي كرده‌اند و قرار است در شهرهاي مختلف شعبه داشته باشند.
غفاري افزود: روش‌هاي مورد تائيد وزارت بهداشت و استاندارد براي بي‌خطرسازي و استريل كردن زباله‌هاي بيمارستاني بر اساس آيين‌نامه اعلام شده شامل استفاده از دستگاه اتوكلاو و هيدروكلاو است و روش زباله سوزي مورد قبول نيست، عمده شركت‌هاي خصوصي كه وارد اين عرصه مي‌شوند، قبلاً خودشان اين دستگاه‌ها را به بيمارستانها مي‌فروختند.
وي گفت: ارائه خدمات عادي سازي زباله‌هاي بيمارستاني از سوي اين شركت‌ها، بيمارستانها را از پرداخت سرمايه سنگين اوليه خريد اين دستگاه‌ها معاف مي‌كند اما بايد بر اساس تعرفه توافقي از شركت‌هاي امحاي زباله خريد خدمت كنند كه اگر در اين زمينه كسري داشته باشند وزارت بهداشت از آنها حمايت مي‌كند.
رئيس مركز سلامت محيط و كار وزارت بهداشت اضافه كرد: وزارت بهداشت تعرفه خدمات بي‌خطرسازي زباله‌هاي بيمارستاني را تعيين نمي كند و اين تعرفه‌ها بر اساس توافق بيمارستان با شركت خدمت دهنده و بر اساس نوع دستگاه و نحوه ارائه خدمات تعيين ميشود. براي اين كار نيازي به برگزاري مناقصه نيست و بيمارستان مخير است شركت مورد نظر خود را كه خدمات بهتري را با هزينه كمتر ارائه مي‌كند، انتخاب كند.
وي گفت: شركت‌هاي بي‌خطرسازي زباله‌هاي بيمارستاني بايد برنامه خود را به بيمارستان اعلام كنند، استانداردهاي مورد نظر وزارت بهداشت را داشته باشند و حتماً بايد مسئول فني خود را به بيمارستان معرفي كنند، بيمارستان نيز بايد محلي را براي نصب دستگاه بي‌خطرسازي در اختيار شركت طرف قرارداد قرار دهد البته در مراكز بهداشتي- درماني كوچك كه ميزان زباله توليدي آن اندك است از دستگاه‌هاي متحرك بي خطرسازي استفاده ميشود يا مراكز بي خطرسازي تعريف ميشود كه شركت خدمات دهنده موظف است بر اساس اصول استاندارد و بهداشتي تعريف شده، زباله‌هاي اندك را از مراكز متعدد جمع آوري كند و در مركز تعيين شده بي‌خطرسازي كند.
وي اضافه كرد: تمام مراحل بي خطرسازي زباله بيمارستاني در اين فرآيند ثبت و ضبط ميشود و قابليت كنترل تمام مراحل آن وجود دارد و علاوه بر اينكه سرعت كار بالا مي‌رود، كيفيت خدمات استريل سازي زباله‌هاي بيمارستاني نيز در كشور ارتقا مي‌يابد.
غفاري گفت: قطعاً هزينه خريد خدمت براي بيمارستانها ارزانتر از خريد دستگاه و مديريت آن است. وزارت بهداشت حتي مي‌تواند از برخي از شركت‌هاي ارائه كننده اين خدمات حمايت كند، اما تاكنون هيچ درخواستي از شركت‌هاي داوطلب فعاليت در اين عرصه براي دريافت تسهيلات به وزارت بهداشت منعكس نشده است.
رئيس دفتر سلامت محيط و كار وزارت بهداشت ادامه داد: تاكنون بيش از 160بيمارستان دولتي از مجموع 570 بيمارستان دستگاه بي‌خطرسازي زباله بيمارستاني را نصب كرده‌اند و معادل همين تعداد نيز مراحل خريد، نصب و راه‌اندازي سيستم استريل سازي زباله بيمارستاني را طي مي‌كنند، امسال(سال 87) نيز حدود 7 ميليارد تومان براي خريد اين دستگاه‌ها از سوي بيمارستانهاي دولتي اختصاص يافته است.
وي گفت: خريد خدمات بي‌خطرسازي زباله‌هاي بيمارستاني از شركت‌هاي خصوصي اين حسن را دارد كه بيمارستانها از اين پس براي اينكه زباله كمتري را به اين شركت‌ها واگذار كنند، تفكيك و جداسازي زباله‌هاي عفوني را از زباله‌هاي عادي با دقت بيشتري انجام مي‌دهند. براي اين كار همه بيمارستانهاي دولتي موظف شده‌اند كه حداقل يك نفر كارشناس بهداشت محيط را استخدام كنند تا علاوه بر نظارت بر بهداشت محيط بيمارستان بر فعاليت جداسازي و امحاي بهداشتي زباله‌هاي عفوني نظارت كند.
وي افزود: اقدام ديگري كه وزارت بهداشت براي ساماندهي مديريت پسماندهاي بيمارستاني انجام داده، اين است كه از اين پس يكي از معيارهاي مهم ارزشيابي و رتبه‌بندي بيمارستانها، اعم از بيمارستانهاي دولتي و خصوصي نحوه امحاي زباله‌هاي بيمارستاني خواهد بود كه بايد مطابق آيين نامه ابلاغي وزارت بهداشت باشد.
روش سوزاندن زباله‌هاي بيمارستاني دفاع کردني است
رئيس سازمان محيط زيست گفت: روش سوزاندن زباله‌هاي بيمارستاني قابل دفاع است اما نمي‌توان نسخه واحدي براي همه پسماندها در همه نقاط كشور بدون توجه به شيوه زندگي مردم و فرهنگ آنها پيچيد.
وي ادامه داد: ضعفي كه به لحاظ شناخت به اين مسئله وارد شده است باعث شده تا در اين زمينه دچار مشكل بشويم. مصرف بالا باعث افزايش پسماندها شده است ضمن اينكه نحوه جمع‌آوري و دفع زباله‌ها با مشكل مواجه است.
محمديزاده با تأكيد بر اينكه دفع زباله‌هاي بيمارستاني بر عهده وزارت بهداشت و درمان است، گفت: از سوي ديگر پسماندهاي هسته‌اي و الكترونيكي نيز حائز اهميت هستند و فرآيند انتقال آنها به كشورهاي ديگر بسيار ضرورت دارد.
وي با تأكيد براينكه سازمان محيط زيست در زمينه دفع پسماندها وظيفه اجرايي ندارد و تنها وظايف نظارتي بر عهده اين سازمان است، گفت: بايد به وسيله گفتمان‌هاي مشترك و تئوري‌هاي قابل قبول به بهترين روش جمع‌آوري و دفع زباله دست يابيم.
وي گفت: تئوري مربوط به سوزاندن چند 10 سالي است كه به عنوان تئوري برتر مطرح شده است. در شهرهايي نظير رم، وين يا برخي كشورها مانند مسكو و چين فرآيند دفع زباله و سوزاندن آن قابل دفاع است. وي ادامه داد: در اين شهرها زباله‌هاي بيمارستاني به صورت جعبه‌هاي جداگانه تفكيك مي‌شوند و سپس مي‌سوزندو كوچك‌ترين گازي از آنها متساعد نمي‌شود.
وي مهم‌ترين گلوگاه در انتخاب اين موضوع را تبادل نظر و همفكري و نشست‌هاي علمي و بررسي جامع در انتخاب شيوه جمع‌آوري و دفع زباله دانست و گفت: بايد به اين مسئله توجه كنيم كه در زمينه كاهش زباله چه اقداماتي انجام داده‌ايم. متأسفانه حجم زباله‌ها افزايش يافته ولي در زمينه كاهش آن اقدام اساسي صورت نگرفته است.
وي با تأكيد بر اينكه موضوع تفكيك از مبدا زباله را نيز بايد به صورت جدي پيگيري كنيم تأكيد كرد: سازمان محيط زيست با توجه به مسئوليت‌هايي كه برعهده دارد اين مسئله را ساماندهي خواهد كرد.
زباله‌هاي بيمارستاني پرونده قطوري در مجلس دارند
نايب رئيس كميسيون اصل 90 مجلس گفت: متأسفانه زباله‌هاي بيمارستاني و آلودگي هوا از سال‌هاي قبل پرونده قطوري در مجلس دارند و بايد به سرعت كار جدي براي حل اين مشكلات انجام شود.
حجت‌الاسلام اسلامي اظهار داشت: در حال حاضر در مجلس بحث بودجه مطرح است و نمايندگان مجلس بايد بدانند اولويت‌هاي وزارت بهداشت چيست لذا بايد به هر شكلي كه شده مسئولان وزارت بهداشت از مقامات تصميم‌گيرنده در مجلس دعوت كنند.
وي در خصوص زباله‌هاي بيمارستاني گفت: متأسفانه اين موضوع يكي از مشكلات جدي كشور است كه بين وزارت بهداشت، شهرداري و محيط زيست پاسكاري ميشود.
به گفته وي در حال حاضر آئين‌نامه‌اي براي اين موضوع تدوين شده است اما متأسفانه 3 سازمان مسئول سردرگم هستند و تكليف زباله‌هاي بيمارستاني هنوز مشخص نيست.
. . . . . و براستی تکلبف چیست ؟ . . . .
منبع : فارس + ایرنا