غیر پزشکان حق ورود به عرصه طب سنتی را ندارند
معاون انتظامی سازمان نظام پزشکی با اعلام ممنوعیت ورود افراد غیر پزشک به عرصه طب سنتی اعلام کرد: بیشترین شکایات مردم از پزشکان مربوط به متخصصان زنان و زایمان است.
غلامحسن نیک نژاد افزود: طی ۶ ماه اول امسال در مجموع ۱۸۱۸ شکایت از پزشکان به دادسراهای انتظامی نظام پزشکی ارجاع شده است و حدود ۵۰۰ مورد از این شکایات به صلح و سازش رسید و به مرحله تشکیل پرونده نرسید.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه در کنار دادسراهای نظام پزشکی، شوراهای حل اختلاف امور پزشکی نیز با همکاری و دستور رئیس سابق قوه قضاییه تشکیل شده است حدود ۳۰ درصد از شکایات که بیشتر مسائل مالی و خانوادگی پزشکان است در شوراهای حل اختلاف حل و فصل می شود به همین میزان شکایت از پزشکان و تشکیل پرونده برای رسیدگی انتظامی کم شده است.
وی گفت: بر خلاف گفته رئیس سازمان پزشکی قانونی که اعلام کرده میزان شکایات مردم از پزشکان حدود ۱۲ درصد افزایش یافته است، بر اساس آمار سازمان نظام پزشکی این آمار در تهران به علت فعال تر بودن شورای حل اختلاف بین ۱۰ تا ۱۵درصد کاهش یافته و در کل کشور نیز حدود ۶ درصد کم شده است.
وی اضافه کرد: شوراهای حل اختلاف در مورد اختلافات مالی موارد تا ۵ میلیون تومان را می توانند رسیدگی کنند و در صورتی که شکایت به صلح و سازش بینجامد میزان رقم مالی شکایت تا هر چقدر باشد هم می تواند در شورای حل اختلاف رسیدگی شود البته بخش مهمی از مسائلی که در این شوراها رسیدگی می شود امور غیر پزشکی مانند اختلافات خانوادگی و مالی بین پزشکان و افراد دیگر است و حدود ۸۰ درصد موارد ارجاع شده به شوراهای حل اختلاف مربوط به دندانپزشکان است.
نیک نژاد افزود: از مجموع ۱۸۱۸ شکایتی که طی نیمه اول امسال به سازمان نظام پزشکی ارجاع شده بیشترین شکایت مربوط به گروه متخصصان زنان و زایمان است و بعد از آن پزشکان عمومی، دندانپزشکان، متخصصان ارتوپدی و جراحان عمومی در رده های بعدی هستند.
معاون انتظامی سازمان نظام پزشکی از ذکر میزان و درصد شکایات هر یک از گروههای پزشکی خودداری کرد اما گفت: علت بالا بودن شکایت از متخصصان زنان و زایمان یکی این است که این افراد با سلامت دو نفر یعنی هم مادر و هم نوزاد درگیر هستند و یک زن باردار باید حداقل ۹ ماه از خدمات یک متخصص زنان استفاده کند ضمن اینکه مخاطرات زایمان نیز وجود دارد.
وی اضافه کرد: یکی از مسائلی که باعث افزایش شکایت از متخصصان زنان شده است، دستورالعمل وزارت بهداشت مبنی بر کاهش موارد سزارین است در صورتی که گاهی متخصصان زنان به خاطر مسائل اورژانسی مجبورند در لحظات آخر تصمیم به سزارین بیمار بگیرند که این مسئله گاهی منجر به صدمه به مادر یا ناهنجاری نوزاد می شود.
نیک نژاد گفت: علت بالا بودن شکایت از پزشکان عمومی نیز تعداد زیاد آنان است به خصوص اینکه این پزشکان در اکثر اورژانسهای بیمارستانی و پزشکی خانواده در خط اول خدمات رسانی به مردم هستند و نه به خاطر ضعف دانش بلکه به خاطر شلوغ بودن سرشان و تعداد زیاد مراجعان خواه نا خواه ممکن است اشتباه کنند.
معاون سازمان نظام پزشکی افزود: در مورد متخصصان ارتوپدی هم مشکل این است که افرادی به این پزشکان مراجعه می کنند که به علت تصادف، سقوط یا نزاع دچار انواع تروما و ضربه شده اند و هر چقدر نیز متخصص ارتوپدی برای بهبود وضع وی تلاش کند باز هم یک فرد تصادفی مثل یک فرد سالم نمی شود.
وی ادامه داد: از مجموع ۱۸۱۸ شکایت ارجاع شده به سازمان نظام پزشکی برای ۵۹ درصد قرار منع تعقیب صادر شد، برای ۳۸ درصد کیفرخواست صادر شد، ۳ درصد عدم سلامت مرجع رسیدگی داشتند و ۱.۵ درصد نیز به علت فوت یا نبود پزشک حکم موقت توقف رسیدگی گرفتند.
نیک نژاد گفت: از مجموع احکام صادر شده برای پزشکان طی نیمه امسال برای هیچ فردی حکم لغو دائم پروانه صادر نشد اما ۱۲ درصد احکام صادر شده ۳ تا یکسال محرومیت از طبابت در محل، ۳ درصد ۳ ماه تا یکسال محرومیت از طبابت در کشور و برای یک نفر نیز ۵ سال محرومیت از طبابت حکم صادر شد.
معاون انتظامی نظام پزشکی افزود: اکثر مواردی که در سازمان نظام پزشکی به آنها رسیدگی می شود مواردی است که شاکی وجود دارد، البته به جز شاکی خصوصی دانشگاههای علوم پزشکی، تأمین اجتماعی و سازمانهای وابسته به امور پزشکی نیز می توانند شاکی باشند و در موارد معدودی نیز که موضوع به اطلاع اعضای هیئت بدوی انتظامی برسد با همکاری مأموران شبکه بهداشتی وزارت بهداشت رأساً در محل حاضر شده به موضوع رسیدگی می شود از جمله اینکه متوجه شویم در جایی یک ماما به طور غیر قانونی کورتاژ می کند.
وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه اگر فرد پزشک نباشد مانند افراد غیر پزشکی که در حوزه طب سنتی کار می کنند، سازمان نظام پزشکی چگونه رسیدگی می کند ادامه داد: در هر صورت وظیفه سازمان نظام پزشکی رسیدگی به شکایت از کادر پزشکی آکادمیک است و از نظر ما ورود افراد غیر پزشک به حوزه طب سنتی غیر مجاز است اما رسیدگی به این مسئله جزء وظایف سازمان نظام پزشکی نیست و وزارت بهداشت و دانشگاههای علوم پزشکی به عنوان مسئول نظارت بر درمان کشور باید به این مسئله رسیدگی کنند.
نیک نژاد در مورد شکایت از جراحان زیبایی گفت: ۵۰ درصد افرادی که برای انجام یک عمل جراحی زیبایی از جمله زبیابی بینی به پزشک مراجعه می کنند اگر قبل از آن به یک روانشناس مراجعه کنند از این کار منصرف می شوند.
وی افزود: به جز ورود افراد غیر صلاحیت دار به عرصه جراحی زیبایی، مواردی هم وجود دارد که پزشکان برای ترغیب فرد به جراحی زیبایی آلبومهایی را به فرد نشان می دهند و می گویند مثل این می شوید در حالی که هرگز چنین چیزی صحت ندارد و فرد بعد از ماهها مراجعه مستمر به پزشک برای پانسمان و خوابیدن ورم بینی در نهایت به بینی می رسد که از آن ناراضی است که یا مشکل عدم تقارن دارد یا مشکل تنفسی و به این ترتیب به سازمان نظام پزشکی برای شکایت مراجعه می کند.
معاون سازمان نظام پزشکی گفت: برای جلوگیری از خطای افراد و متخصصان در دادسراهای انتظامی نظام پزشکی و هیئت های بدوی انتظامی و در مراحل بعدی هیئت های تجدید نظر و هیئت عالی انتظامی کادر این مراکز را در همایش سالانه آموزش می دهیم.
وی ادامه داد: طبق قانون در صورت اثبات تخلف و تقصیر پزشک در مرحله اول به پزشک تذکر شفاهی یا توبیخ کتبی داده می شود، مرحله بعد توبیخ کتبی با درج در پرونده یا تابلو اعلانات است. مرحله بعد ۳ ماه تا یکسال محرومیت از طبابت در محل، مرحله بعد ۳ ماه تا یکسال محرومیت از طبابت در کشور است، مرحله چهارم نیز یک تا ۵ سال محرومیت از طبابت در کشور و بالاخره مرحله آخر محرومیت دائم از طبابت و لغو پروانه طبابت است.
ایرانیان هر سال ۲۲۰ میلیون بار به پزشک مراجعه می کنند
رئیس کل سازمان نظام پزشکی گفت: هر ایرانی به طور متوسط ۳.۵ بار در سال به پزشک مراجعه می کند یعنی ایرانیان سالانه ۲۲۰ میلیون بار به پزشک می روند، تعداد شکایات از پزشکان هم در ایران از کشورهای پیشرفته کمتر است اما پارسال متخصصان زنان بیشترین شکایت را داشتند.
شهاب‌الدین صدر اظهار داشت: در بررسی شکایت‌هایی که از سال 87 تا سال 89 و شش ماهه اول سال 90 صورت گرفته بیشترین شکایات مربوط به متخصصان زنان و مامایی، پزشکان عمومی، دندانپزشکان، ارتوپدی و جراحی عمومی بوده است که طی این سال‌ها رتبه این 5 صنف جابه جا شده است.
وی افزود: به عنوان مثال در سال 88 بیشترین شکایت از پزشکان عمومی و در سال 89 از متخصص زنان و زایمان بوده است. اما بیشترین شکایت حاکی از آن نیست که بیشترین تخلف هم در این صنف‌ها رخ داده است. به عنوان مثال در رشته زنان و مامایی پزشک با جان دو انسان روبه‌روست و سلامت مادر و نوزاد مطرح است که اگر آسیبی در کار باشد گاهی نارضایتی مربوط به مادر است و گاهی مربوط به نوزاد در نتیجه میزان شکایت بالا می‌رود.
صدر توضیح داد: همچنین راجع به پزشکان عمومی باید گفت این گروه سه چهارم کل پزشکان کشور را،با جمعیتی حدود ۸۰ هزار نفر تشکیل می‌دهند و همین تعداد زیاد قاعدتاً شکایت زیاد را نیز به دنبال خواهد داشت. همین‌طور راجع به دندانپزشکان که بعد از این صنف 22 هزار و 500 دندانپزشک هستند. از طرفی معمولا تصادفات، اتفاقات و حوادث باعث شکستگی‌های مختلف می‌شود، و عوارض ناشی از ارتوپدی در حرکات افراد نمایان می‌شود و در نهایت نارضایتی و شکایت بیشتری را در پی دارد.
عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس تشریح کرد: در مورد جراحان عمومی چون محدوده کاری وسیع‌تر است و جراحی روی اندام‌های مختلف انجام می‌شود در نتیجه احتمال شکایت هم افزایش می‌یابد.
رئیس سازمان نظام پزشکی با اشاره به اینکه در سال 89 پس از رسیدگی به شکایات موردی نداشتیم که پزشک به طور کامل از طبابت محروم شود تصریح کرد: از مجموع پرونده‌های سال 89 کلاً 12 مورد پزشکان از ۳ ماه تا یک سال از طبابت در محل کار خود محروم شدند، در 4 مورد پزشک از ۳ ماه تا یک سال از طبابت در کل کشور محروم شده و ۳ مورد هم پزشک از یک تا 5 سال از طبابت در کل کشور محروم شده است.
وی نرم استاندارد مراجعه مردم به پزشک را 3.5 بار در سال عنوان کرد و گفت: با در نظر گرفتن جمعیت حدود 220 میلیون مراجعه در سال به پزشکان داریم که از نظر تعداد شکایت قابل مقایسه با کشورهای پیشرفته نیست. به عنوان مثال در مطالعه‌ای که در 50 ایالت آمریکا در انجام شده 89 هزار مرگ ناشی از قصور پزشکی در بین آمریکایی ها رخ داده که همین مطالعه که در 5 سال بعد تکرار شد این آمار به 195 هزار نفر رسیده است. در حالی که کل پرونده شکایت‌های تشکیل شده در کشور 5 هزار و 241 مورد بوده که هزار و 54 مورد آن تفاهم شده و برای مابقی در دادسرا پرونده تشکیل شده است.
صدر همچنین اظهار داشت: پزشکان تا سی‌ام آذرماه فرصت دارند تا برای تمدید پروانه خود اقدام کنند و نصب پروانه جدید از ابتدای دی امسال در مطب‌ها اجباری است.
هر شکایت کتبی از پزشکان، پشتش ۴ شکایت شفاهی است
رئیس کل سازمان نظام پزشکی گفت: هر شکایت کتبی از پزشکان پشتش 4 شکایت شفاهی هست و یک درصدی که الان نمی‌خواهم عدد را بگویم نارضایتی هست. آن چیزی که ما باید به آن توجه کنیم تمام عوامل و مؤلفه‌هایی که سبب رضایت مردم و بیمار می‌شود را رعایت کنیم.
شهاب‌الدین صدر اظهار داشت: ما در حال حاضر در 185 شهرستان کشور سازمان نظام پزشکی داریم که در آن انتخابات برگزار شده که در هر کدام هیئت‌های بدوی انتظامی دادگاهی را داریم و در مراکز استانها هیئت تجدید نظر داریم که در برخی استانها در کنار اینها شورای حل اختلاف پزشکی را داریم که نقطه عطفی در نظام پزشکی است.
وی تصریح کرد: اساساً اگر کسی از بیماران و همراهان بیمار مشکلی داشته باشد باید بتواند به مراکز مختلف سازمان مراجعه کند تا به کارش رسیدگی شود. در ابتدا فضایی به وجود آمده بود که تشکیلات انتظامی یک تشکیلات صنفی محض بود ولی الان کارهای کارشناسی خوبی را انجام می‌دهند که جای خوشبختی است و اعتماد عمومی مردم به این رسیدگی‌ها بیشتر شده است.
صدر با اشاره به اینکه هدف ما از برگزاری این همایش‌ها این است که تبادل یکسری اطلاعات لازم صورت بگیرد چرا که ساختار انتظامی‌مان ساختار یکپارچه‌ای است و باید هماهنگی و وحدت رویه همیشه وجود داشته باشد.
رئیس کل سازمان نظام پزشکی خاطرنشان کرد: در کنار این ساختار انتظامی از 2 تا 3 سال قبل آئین‌نامه مربوط به شورای حل اختلاف پزشکی به تصویب آیت‌الله شاهرودی رسید و آیت‌الله لاریجانی هم آن را تصویب کرد که امروز این شورا در سازمان مستقر شده که در این شورا هم قضات برجسته و هم کارشناسان ما حضور دارند تا قبل از اینکه شکایات وارد سیستم قضا بشود مشکلات حل و فصل شود.
وی تصریح کرد: یکی از سیاست‌های دستگاه‌های قضا کاهش پرونده‌های ورودی است چرا که الان آمار بالایی است. در مدتی که شورای حل اختلاف پزشکی در تهران تشکیل شده 2 هزار پرونده تشکیل شده و حدود 63 درصد به صلح و سازش انجامیده و به دستگاه قضایی کشیده نشده است.
صدر افزود: برخی کشورها در برخی رشته‌ها کتاب اصلی متون درسی‌شان را از پرونده شکایاتشان تشکیل داده‌اند. این پرونده‌ها ضمن اینکه در مسیر رسیدگی انتظامی باید کارش انجام گیرد اطلاعات مفیدی در آن هست که باید به دانشکده‌های پزشکی منعکس شود تا به دانشجویان آموزش داده شود تا تکرار نشود. همچنین لازم است در انجمن‌های تخصصی اطلاع‌رسانی شود تا در دوره بازآموزی قرار بگیرد.
وی با ذکر مثالی عنوان کرد: مثلاً در مجموعه شکایاتی که وجود دارد علت اصلی شکایات عدم رضایت از کیفیت درمانی و نتیجه حاصل شده است. دومین علت که به صورت کلان وجود دارد مسائل مالی است که گاهی مربوط به کل هزینه‌های انجام شده است. یا گاهی عدم رعایت تعرفه‌ها و عدم انصاف است. گروه سوم مربوط به مسائل برخورد پزشک و بیمار و پزشک و همراه بیمار که مربوط به اخلاق پزشکی است که رسیدگی به هر کدام از اینها جزو وظایف ماست.ما باید از حقوق بیمار دفاع کنیم که یکی از آنها جلوگیری از قصور پزشکی است.
رئیس کل سازمان نظام پزشکی با اشاره به اینکه در مورد مسائل مالی یک بخشی مانند اقتصاد کلان سلامت و بودجه‌ها و اعتبارات سلامت در اختیار ما نیست افزود: ولی در بخش دوم که در اختیار ماست باید تلاش کنیم تا پزشکان در اعمال و اعلان هزینه رعایت انصاف را بکنند و تعرفه‌ها را رعایت کنند که در این راستا شکایت هم کم می‌شود.
صدر تصریح کرد: ما باید یک بخش ثابتی را در کنگره‌هایی که برگزار می‌شود برای اخلاق پزشکی قرار دهیم و اگر همه را با اخلاق پزشکی تشویق کنیم بسیار در رضایت بیمار موثر است.
وی گفت: یکی از اساتید برجسته کشوری می‌گفت اگر به هر دلیل ناخواسته بیمار طی جراحی فوت کرد، اگر این جراح در مراسم ترحیم آن بیمار شرکت کند یا از خانواده اش دلجویی کند بیش از 50 درصد شکایت‌ها کم می‌شود و دلجویی از خانواده بیمار بسیار در روند مؤثر است.
صدر اذعان داشت: واقعیت این است که جمعیت در حال افزایش است و مطالبات مردم به دلیل افزایش سطح آگاهی هم در حال افزایش است که سبب شکایت بیشتر می‌شود. در عین حال اطلاعات مردم نسبت به حقوق شهروندی هم افزایش یافته است.
رئیس کل سازمان نظام پزشکی گفت: خوشبختانه در 6 ماه سال 90 ، 1818 پرونده شکایت داشتیم که نسبت به مدت مشابه سال قبل نزدیک 10 درصد کاهش داشته‌ایم و امیدواریم در شش ماهه دوم هم همین روند اتفاق بیافتد.
صدر افزود: یک مطالعه در انگلستان صورت گرفته که می‌گوید، هر شکایت کتبی پشتش 4 شکایت شفاهی هست و یک درصدی که الان نمی‌خواهم عدد را بگویم نارضایتی هست. آن چیزی که ما باید به آن توجه کنیم تمام عوامل و مؤلفه‌هایی است که سبب رضایت مردم و رضایت بیمار می‌شودو باید آنها را رعایت کنیم.
کاهش شکایات پزشکی دلیل کاهش ناهنجاری‌های پزشکان نیست
معاون اول قوه قضاییه گفت: کاهش شکایات پزشکی به دلیل کاهش ناهنجاری‌ها نیست.آنهایی که در نقاط محروم بیمارند و نه پول دارند، نه آگاهی از حقوق خود و نه دسترسی به شکایت را هم باید در نظر گرفت و دادستانهای پزشکی نباید گرایش صنفی داشته باشند.
سیدابراهیم رئیسی اظهار داشت: پزشکی بالاتر از فرمول‌های عینی است چرا که هر کسی این فرمول‌ها را بلد شد می‌تواند طبابت کند، ما نگاهمان به پزشک، درمان، بیماری کاملاً متفاوت از دیدگاهی است که اعتقادی به معاد ندارد پزشک باید قبل از هر چیز و هر کسی خود را پاسخگوی در برابر پروردگار متعال بداند.امروز تلاش آن است که پزشکان اخلاق عمومی، اخلاق حرفه‌ای و قانون و مقررات و باید‌ها و نبایدها را رعایت کنند.
وی افزود: به نظرمان کارآمدترین نظام کنترلی، خود کنترلی است که در آن تخلفات کاهش می‌یابد و اگر پزشکان ما نگاه توحیدی را که قبل از هر چیز باید پاسخگوی پروردگار باشند داشته باشند کار ناظران آسان می شود.
رئیسی اضافه کرد: طبیب به عنوان خیرخواه طبابت می‌کند و خود مریض و اطرافیان راضی هستند ولی به هر حال طبیب از نظر اخلاقی وظایفی برعهده دارد، در برخی مواقع پزشکان با امضای برگه توسط مریض فقط اذن درمان می‌گیرند ولی ضمان مدنی بر جای خود باقی است.
وی تصریح کرد: کاهش شکایات در مجموعه سازمان نظام پزشکی و دادستانهای نظام پزشکی تنها مستندی بر اینکه انحرافی اتفاق افتاده نیز نیست. چون ممکن است به دلیل برخی نارسایی‌ها موضوع منجر به شکایت نشود. کاهش شکایات به دلیل کاهش ناهنجاری‌ها نیست.آنهایی که در نقاط محروم بیمارند که نه پول دارند ، نه آگاهی از حقوق خود و نه دسترسی به شکایت را هم باید در نظر گرفته شوند.
وی گفت: نکند زمانی برسد که درد و ناله بیمار به دلیل کثرت و تکرار موضوع برای پزشک عادی شود و وقتی بیماری با ناله و درد وارد مطب شود برای پزشک عادی باشد. حساسیت‌زدایی اول انحراف است و زمانی که داد و ناله تاثیری بر دادستانی که باید داد را بستاند نگذارد.
معاون اول قوه قضاییه با اشاره به اینکه گرایشهای صنفی به عنوان از عوامل دیگری است که ممکن است جلوی احقاق حق را بگیرد افزود: نکته دیگری که باید به آن توجه شود نفوذنا‌پذیری نسبت به داوری به حق است. حتی حب و بغض شخصی هم نباید تاثیرگار باشد چه برسد به اینکه از بیرون نفوذ شود، که کار سختی است و در این رابطه باید از خدا کمک خواست.
وی پیشنهاد داد: از مجموعه احکام صادره و شکایت‌های واصله و از مجموعه مطالعات انجام شده باید آسیب‌شناسی شود تا شاهد کاهش واقعی شکایات باشیم. همچنین در مدیریت و حساب‌کشی نکردن مدیران و نظارت اگر در عمل اتفاق بیفتد بسیار در روند شکایت موثر است. ولی در کل اقدامات پزشکی ما در برخی موضوعات افتخار‌آفرین است.
رئیسی اذعان داشت: اگر صفحه سفید ۲ نقطه سیاه داشته باشد آن دو نقطه پیش از کل صفحه دیده می‌شود و مجموعه انتظامی و سازمان نظام پزشکی دست به دست هم داده تا مجموعه پزشکی ما به سمتی پیش برود که مطلوب باشد.
منبع: فارس