تئاتر بیمارستانی  در مکانی اجرا می شود که به آن نیاز است و مخاطب خاص خود را دارد. الگوهای از پیش تعریف شده ای نیز داریم که متد شناخت و رفتار است. ابتدا مخاطب را می شناسیم و وضعیت جسمی و روحی  کودک و نوجوان بستری شده بخش به بخش و اتاق به اتاق بررسی می شود تا با سلایق او نمایش را پیش ببریم. تکنیک اصلی کار نیز مشارکت تماشاگر در روند ساخت نمایش است................

متن کامل

پدیده ای جذاب با نام  « تئاتر بیمارستانی »

مدیر این گروه اجرایی می گوید تئاتر بیمارستانی ،یک شیوه اثبات شده و مکمل دارو در کنار شیوه های درمانی کودکان است و تا 50درصد در کاهش میزان افسردگی تاثیر دارد.کارگاه آموزشی این شیوه اجرایی جذاب از تئاتر هم ، قرار است در جشنواره تئاتر شهر برگزار شود.

سال 87 بود که اولین بار سالن کنفرانس تئاتر شهر تحت قالب یک کارگاه آموزشی به دریچه ای فوق العاده از تئاتر با نام تئاتر بیمارستانی و یا گونه ای تئاتر درمانی چشم گشود. حالا دیگر کودکان بیمارستان نشین با پدیده تئاتر در اتاق هایشان در بیمارستان ها آشنا شده اند. آشنایی ای که حالا حدودا 7  ساله شده و پس از شش،هفت سال آرش صادقیان حقیقی و دوستانش این بار نیز به مناسبت برگزاری سومین جشنواره تئاترشهر کارگاه طراحی و تولید نمایش بیمارستانی را برگزار می کند.

صادقیان حقیقی با این توضیح که بیش ازهفت سال است که با همراهی گروه نمایش «مفید» در تولید نمایش بیمارستانی فعالیت دارد، گفت: بالا بردن کیفیت زندگی بیماران هدف این گروه نمایشی است.

او فلسفه این نوع نمایش را کاربردی دانست و توضیح داد: «این نوع تئاتر در مکانی اجرا می شود که به آن نیاز است و مخاطب خاص خود را دارد. الگوهای از پیش تعریف شده ای نیز داریم که متد شناخت و رفتار است. ابتدا مخاطب را می شناسیم و وضعیت جسمی و روحی  کودک و نوجوان بستری شده بخش به بخش و اتاق به اتاق بررسی می شود تا با سلایق او نمایش را پیش ببریم. تکنیک اصلی کار نیز مشارکت تماشاگر در روند ساخت نمایش است.»

صادقیان حقیقی ادامه داد: کاری که ما انجام می دهیم عمومیت دارد و بیشتر با افرادی روبه رویم که بیماران کودک هستند. مشکلات روحی و روانی ندارند و به واسطه عارضه جسمانی در بیمارستان بستری شدند.وی با این توضیح که تاثیر اجرای نمایش بر درمان دارو بیشتر است، افزود: نه تنها موجب درمانگری می شود بلکه مکمل دارو نیز است. در یک مقاله که طی پژوهشی مدت دار چند سال پیش نوشتم اثبات شده استفاده از این تکنیک نزدیک به 50درصد در کاهش میزان افسردگی تاثیر دارد.صادقیان حقیقی درباره برنامه کارگاه «طراحی و تولید نمایش بیمارستانی» توضیح داد: در این کارگاه گروه نمایشی آماده می شود که در چند بیمارستان تخصصی کودکان شامل علی اصغر(ع)، مفید، مرکز طبی، شهدای تجریش و غیره به صورت مستمر نمایش اجرا کنند. در این روزها فیلمبرداری نیز انجام می شود تا مستندسازی صورت بگیرد.

تصویری از یک اجرای تئاتر بیمارستانی برای کودکان

نمونه ای تئاتر درمانی در دیگر کشورها

وی ادامه داد: «نمایش به مناسبت جشنواره تولید می شود ولی طی یک سال در بیمارستان های مختلف در بخش کودکان اجرا خواهد داشت. هم کار اجتماعی و خیریه است و هم موجب تمرکز و توانمند سازی گروه خواهد شد.»گروه تشکیل شده در کارگاه هم زمان با روز جهانی کودک اجرای خود را آغاز می کند. هر اجرا نیز بین 20 تا 30 دقیقه است.صادقیان حقیقی از افرادی که به حرفه نمایش مشغولند خواست این فعالیت را تجربه کنند و تاکید کرد بچه ها به توانمندی این بازیگران احتیاج دارند.سومین جشنواره تئاتر شهر توسط سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران مهر ماه 1393 در مراکز و فرهنگسراهای مختلف شهر تهران برگزار خواهد شد.

فارق از جذابیت و اهمیت کاری که گروه اجرایی صادقیان در بیمارستان ها برای کودکان انجام می دهند ؛ این اتفاق از دو جنبه قابل تامل است:نخست اینکه این گونه از نمایش ،گرچه چند سالی است در کشور ما انجام می پذیرد اما در کشورهای دیگر سالهاست جواب خودش را پس داده و دیگر کشورها به نقش و اهمیت تئاتر درمانی پی برده اند. بنابراین شایسته است مرکز هنرهای نمایشی و وزارت ارشاد با نگاهی شایسته به این اقدام درمانی-فرهنگی بنگرند. و از دیگر سوی ، این فرایند پیامی واضح به دیگر هنرمندان تئاتر کشورمان است که تئاتر تا چه میزان می تواند در متن جامعه تاثیرگذار باشد و کشاندن تئاتر به بیرون از سالنهای تئاتر شهر چه نتایج مثبتی خواهد داشت.

تئاتر درمانی چیست و از کجا آمده؟!

نقش بازی کردن به صورت تئاتر از زمانهای قدیم و پس از به وجود آمدن تمدن و شهرنشینی وجود داشته . در ابتدا تئاتر به عنوان وسیله ای برای انجام مراسم آداب و سنن خاص به کار می رفت . در حدود 40 سال قبل از میلاد مصریان از تئاتر در این موارد بهره می گرفتند. همچنین در یونان قدیم ، تئاتر تراژیک نضج گرفت که در آن اسطوره‌های باستانی مثل اسطوره‌های ادیپوس به نمایش در می‌آید.

تئاتر درمانی توسط «جاکوب لوئی مورنو» بنیانگذاری شد. او روانپزشک بود، در رومانی متولد شد، در وین زندگی و کار کرد و بالاخره در سال 1915 برای ادامه کار خود به آمریکا رفت . او هم دوره فروید بود و تلاش خستگی‌ناپذیر و سرسختانه‌ای را در جداسازی اصول تئاتر درمانی از اصول روانکاوی به انجام رساند.

در تئاتر درمانی های امروزی مایه هایی از گروه درمانی، گشتالت درمانی ، روش تحلیل روابط ، رفتار درمانی و بعضی روشهای دیگر روان درمانی که اساس کار آنها ، «اینجا و اکنون» می باشد، به کار گرفته شده.

در تعریف تئاتر درمانی می توان گفت : که عبارت از یک روش گروه درمانی است و در آن ، خصوصیات برجسته شخصیت، ارتباطات بین فردی ، تعارضات و کشمکشهای روانی و همچنین اختلالات احساسی و عاطفی توسط روشهای مخصوص نمایش مورد مشاهده و بررسی قرار می گیرند.

--------------------------

پایان